کاخ سردار ماکو ، ترکیبی ازمعماری ایرانی و خارجی

کاخ سردار ماکو ، کاخی بسیار زیبا و پر از عجایب معماری که در زمان قاجار، همزمان با پادشاهی (( مظفرالدین شاه قاجار )) ساخته شده یعنی حدود ۱۲۰ سال پیش. ساخت قلعه در زمان ((پاشاخان)) حاکم ماکو آغاز و در دوره (( اقبال السلطنه ماکویی )) به پایان رسیده و گفته می‌شود که حدود ۳۰ سال تزیینات داخلی سالن های هفت گانه آن طول کشیده است.

نام اصلی این کاخ ((باغچه جوق)) به معنی باغ و باغچه است. کاخ سردار ماکو نیز نام خود را از روستای باغچه جوق گرفته که این کاخ در میان آن ساخته شده است و در دو کیلومتری شهر ماکو و در مسیر ماکو- بازرگان قرار گرفته است.

اگرچه ساخت این کاخ از زمان پاشاخان آغاز شده اما ساخت و تکمیل آن را بیشتر به اقبال السلطنه ماکویی حاکم مقتدر اواخر دوره قاجار که یکی از سرداران مظفرالدین شاه بود نسبت می دهند. بنای کاخ باغچه جوق حدود ۲۵۰۰ متر زیربنا دارد که درمیان یک باغ بزرگ 11 هکتاری ، در دامنه ی کوهی سرسبز و زیبا ساخته شده است.

 جالب است بدانید که خانواده و نوادگان سردار ماکو تا سال ۱۳۵۳ هنوز هم در این قصر زندگی می‌کردند که دولت وقت این مجموعه را از آنها خریداری کرد و پس از مرمت و بازسازی در سال ۵۸ درهای آن به روی عموم مردم برای بازدید باز شد. این مجموعه در سال ۱۳۶۶ در اختیار سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور قرار گرفت.

بخش های خارجی کاخ سردار ماکو

از دروازه کوچک حیاط کاخ که میخواهید وارد شوید ، ابتدا پلاکی را روی سردر  می بینید که نام (( خوی ))  بر روی آن درج شده که نشان می‌دهد این کاخ و سردار آن تحت نظارت حکومت خوی بوده است. پس از در کاخ وارد حیاط آن می‌شویم. در سمت چپ یک کالسکه پوشیده از خاک دیده می‌شود که متعلق به سردار ماکوست و در کنار آن جایگاه سخنرانی او قرار گرفته. این جایگاه یک تراس با گچبری زیباست که با آجرهای رنگی تزئین شده و یک پلکان در کنارش هست که آن را به حیاط متصل می‌کند.

بنای کاخ باغچه جوق به صورت قرینه ساخته شده که نیمی از معماری آن ایرانی بوده و نیم دیگری آن خارجی. در بخش ایرانی از نقش های گل و بوته و نقش های قاجاری الهام گرفته شده و در بخش خارجی آن از کاغذ دیواری های روسی قرن نوزدهم و نقش های اروپایی استفاده شده است. در سردرها و روی نرده های گچی نیز از مجسمه های زیبایی برای تزیین لبه های آن استفاده کرده اند. این زیبایی ها انسان را هر چه بیشتر به فکر و حیرت فرو می برد که هنوز هم با پیشرفت بشر به اندازه ۲۰۰ سال کمتر خانه ای به زیبایی قصر می‌توان یافت.

حوض زیبای کاخ باغچه جوق

در بخش بیرونی کاخ، قسمتی از باغ توسط نرده های چدنی از بقیه قسمتهای باغ جدا شده که شکل منظم و مستطیل شکل دارد. در بخش غربی باغ هم یک حوض بیضی شکل قرار دارد که درست در مقابل کاخ قرار گرفته، که زیبای خاصی به این بخش باغ داده است. در قسمت دیگری از حیاط ، یک استخر بزرگ وجود دارد که آب جاری شده از کوه های شهر ماکو به داخل آن ریزد و پس از پر شدن آن از طریق جوی‌های باریکی آب به بخش های مختلف منتقل میشود که منظره ی خاص و دلتنگی انگیزی به باغ میدهد.

بخش داخلی قصر باغچه جوق

پس از بازدید از محوطه زیبای بیرون کاخ به داخل آن می رویم. پس از عبور از در ورودی از پله های زیبا و شاهانه که حالت نیمه تاریک نیز دارد، وارد یک اتاق روشن و دلباز می شویم که اتاق سبز نام گرفته است. سقف این سالن در طرح ها و نقاشی های آن به دو قسمت تقسیم شده که قسمت اول نقاشی سفره ای ایرانی است که مردان ایرانی دور آن جمع شده اند و در سبک قاجار کشیده شده. در نیمه دوم سقف غذا های اروپایی و مردان و زنان اروپایی به زیبایی به تصویر کشیده شده اند.

در بخش دیگری از این بنا که به سالن ناهارخوری نیز متصل است محل پذیرش ملاقات‌های رسمی قرار گرفته که مهمان ها در آنجا منتظر می‌ماندند تا زمان ملاقات آنها با مقامات رسمی فرا برسد.

تالار آیینه و حوضخانه کاخ سردار ماکو

زیباترین بخش داخلی کاخ از نظر بسیاری از گردشگران ، تالار آیینه یا حوضخانه قصر است.  این مکان محل برگزاری مراسمات و جشن های کاخ بوده و با آینه های ریز دیوارهای آن تزیین شده که نور و تصویر را منعکس میکند.در این بخش هم یک حوض و فواره در وسط آن وجود دارد صدای آب آن آرامش خاصی را در قصر زیبای باغچه جوق ایجاد می‌کند.نکته ی عجیبی در این حوض هست و آن این است که   در زمان ساخته شدن این فواره برق وجود نداشته و بدون استفاده از نیروی برق آب را تا چندین متر به هوا پرتاب می‌کند . این نشان دهندهی ساخت هوشمندانه و معماری خاص کاخ سردار ماکو می باشد.

در ادامه مسیر از طریق پله‌هایی که در دو طرف بنا قرار گرفته می‌توان به بخش‌های دیگر کاخ مانند : اتاق خواب سردار و دفتر وی و علاوه بر آن به اتاق مادر سردار و شاه نشین ها دسترسی پیدا کرد.  در این راه پله ها نیز مجسمه های سنگی زیبایی روی نرده ها قرار گرفتند.

 نکته بسیار جذاب اعجاب انگیز دیگر علاوه بر فواره بدون برق که در بالا به آن اشاره کردیم، وجود پنجره های دوجداره بی نظیر در این کاخ است که با شیشه های رنگی تزئین شده. این شیشه ها خاصیت حشره کشی دارد و با تبدیل کردن نورخورشید به اشعه ی فرابنفش سبب فراری دادن حشره ها می شود. این نوع پنجره ی زیبا را در اتاق سردار ماکو میتوانید به خوبی مشاهده کنید که تماما ساخت هنرمندان قاجار است.

طبقه دوم کاخ سردار

در سراسر بخش های طبقه دوم کاخ نیز مبل ها، میزها و کمدهایی هست که توسط هنرمندان  کشورهای خارجی ساخته شده است. دلیل این حجم از وسایل خارجی موجود در داخل کاخ هم این است که اکثر آنها توسط پادشاهان کشورهای روسیه، اتریش، لهستان و فرانسه به سردار ماکو اهدا شده است.

از دیگر چه چیزهایی که در داخل بنا نظر را جلب می‌کند میتوان پرده های اشرافی زیبا، تختخواب هایی با تشک های پرق، شومینه های دیواری که نقش گل و بوته ی جذابی دارند، لوسترهای کریستالی اعجاب انگیز و کاغذ دیواری های مخملی با طرح های خاص را هم نام برد که باعث مجلل شدن هر چه بیشتر این کاخ با شکوه و جلال شده‌اند.

در سالهای اخیر بیشترین مسافران خارجی که از این کاخ موزه دیدن کرده اند، اهل کشورهای فرانسه، آذربایجان و ترکیه هستند. اگر شما نیز قصد سفر به شهرستان زیبای ماکو و بازدید از کاخ موزه باغچه جوق را دارید، ما در وبسایت لیدی در کنار شما هستیم تا بتوانید از راه دور و به آسانی محل اسکان خود را در شهر مقصد رزرو کنید. جهت اجاره سوئیت درماکو با وبسایت لیدی در تماس باشید.

در پایان باید گفت، کاخ موزه باغچه جوق به عنوان یکی از ارزشمند ترین و باشکوهترین مجموعه‌های تاریخی باقیمانده در استان آذربایجان غربی است. این مجموعه نیز در یازدهم تیر سال ۷۵ با شماره ۱۷۳۹ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

تحریریه لیدی